İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki heyeti taşıyan helikopterin kötü hava koşulları yüzünden ormanlık alanda sert iniş yaptığı bildirildi. Olay, Reisi’nin, İran’ın kuzeybatı eyaleti Doğu Azerbaycan’da, Azerbaycan sınırında bulunan bir barajın açılışını yaptıktan sonra dönüşü sırasında meydana geldi. Konvoyda bulunan üç helikopterden ikisi sorunsuz şekilde iniş yaparken Reisi’nin bulunduğu helikopterin Culfa kenti yakınlarında sert iniş yaptığı belirtildi. Kaza yapmış olabileceği üzerinde durulan helikopterde Dışişleri Bakanı Hüseyin Abdullahiyan, Doğu Azerbaycan Valisi Malek Rahmati ve ruhani lider Ali Hamaney’in temsilcisi Ayetullah Muhammed Ali Ale-Haşim bulunuyordu.
İran Cumhurbaşkanı Reisi, dün Azerbaycanlı mevkidaşı İlham Aliyev ile birlikte Aras Nehri üzerinde ortaklaşa inşa edilen üçüncü baraj olan Kız Kalesi’nin açılışını gerçekleştirmişti. Kaza dönüş yolunda yaşandı.
BÖLGEDE YOĞUN SİS VE YAĞIŞ VAR
240 farklı arama kurtarma ekibinin bölgeye yönlendirildiği kaydedilirken, kötü hava koşulları nedeniyle hava kurtarma ekiplerinin dönmek zorunda kaldığı, bu nedenle çalışmaların karadan sürdüğü bildirildi. İranlı yetkililer tarafından Reisi’nin helikopterinin sert iniş yaptığının bildirilmesinin üzerinden 8 saat geçmesinin ardından İran Doğu Azerbaycan Devrim Muhafızları Komutanlığı, helikopterin yerinin tespit edildiğini bildirdi ancak detaylı bilgi paylaşılmadı.
Reisi ve Dışişleri Bakanı Abdullahiyan’ın helikopterin içinden çekilmiş kaza öncesine ait görüntüleri.
‘DURUM ENDİŞE VERİCİ’
İran resmi haber ajansı IRNA da, helikopter ve kaza yerindeki mürettebattan birinin cep telefonundan sinyal alındığını ve bölgeye askerler sevk edildiğini bildirdi. İranlı bir yetkili Reuters’a “Helikopter kazasının ardından Cumhurbaşkanı Reisi ve Dışişleri Bakanı Emirabdullahiyan’ın hayatı risk altında” açıklamasında bulundu. Yetkili, hâlâ umutlu olduklarını ancak olay yerinden gelen bilgilerin çok endişe verici olduğunu iddia etti.
İran Kızılay Başkan Yardımcısı dün gece Türkiye saatiyle 00.45’te yaptığı açıklamada, helikopterin bulunduğuna ihtimal verilen noktalardan birine 3 saat uzaklıkta olduklarını söyledi.
TÜRK EKİPLER YARDIMA GİTTİ
Tahran’ın talebi üzerine Türk arama kurtarma ekiplerinin de bölgeye gönderildiği açıklandı. AFAD’dan yapılan açıklamada, “İran, ülkemizden gece görüşlü arama kurtarma helikopteri talep etmiştir. Van ve Erzurum AFAD il müdürlüklerimizden 32 dağcı arama kurtarma personeli ile 6 araç bölgeye intikal etmek üzere yola çıkmıştır. Ayrıca Ankara, Diyarbakır ve Konya’dan 15’er kişilik dağcı arama kurtarma personelimiz teyakkuz halindedir” denildi. Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada da arama kurtarma faaliyetlerine katılmak üzere bir Akıncı İHA ve bir gece görüş kabiliyetli Cougar tipi helikopter gönderildiği belirtildi. Akıncı’nın dün gece bölgede yaptığı arama uçuşu onbinlerce kişi tarafından online platformlardan canlı takip edildi.
İran Dini Lideri Ali Hamaney
‘AKSAMA YAŞANMAYACAK’
İran’ın dini lideri Ali Hamaney de, Cumhurbaşkanı Reisi ve beraberindekilerin selameti için herkesten dua istedi. Hamaney yaptığı konuşmada, “Yüce Allah’ın Cumhurbaşkanı ve yanındaki arkadaşlarını millete bağışlamasını umuyoruz. Herkes dua etsin. İran halkı endişelenmesin, ülkenin işlerinde herhangi bir aksama meydana gelmeyecektir” ifadelerini kullandı.
‘DUA EDİN’ PAYLAŞIMI
İran Cumhurbaşkan Reisi’nin helikopter kazası sonrasında İran resmi televizyonu, Reisi için selamet duaları yayınlayarak İranlıları dua etmeye çağırdı. Reisi’nin Instagram hesabından yapılan paylaşımda ise “Benim için dua edin” ifadelerine yer verildi. Başkent Tahran’daki Veli-yi Asr Meydanı’nda toplanan halk, Reisi ve beraberindeki yetkililer için dua etti.
DESTEK AÇIKLAMALARI
İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Reisi’nin helikopterinin bulunması için tüm imkânların seferber edilmesi talimatını verirken, kaza nedeniyle İran’a destek mesajları yağdı.
-Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan X platformunda yaptığı paylaşımda, “İran Cumhurbaşkanı, kardeşim Sayın İbrahim Reisi ve heyetinin bir helikopter kazası geçirmiş olması bizleri derinden üzmüştür. Türkiye Cumhuriyeti olarak İran makamlarıyla tam irtibat ve koordinasyon halinde hadiseyi yakından takip ettiğimizi ve gereken her türlü desteği vermeye hazır olduğumuzu ifade etmek istiyorum. Komşumuz, dost ve kardeş İran halkına ve hükûmetine milletim adına geçmiş olsun dileklerimi iletiyor, Sayın Reisi ve heyetinden bir an önce iyi haberler almayı umuyorum” ifadelerini kullandı.
-Türk Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada da “Arama kurtarma faaliyetlerine her türlü desteğin sağlanması için harekete geçilmiştir” denildi.
-Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de, “Komşu, dost ve kardeş bir ülke olan Azerbaycan her türlü desteği vermeye hazırdır” dedi.
– ABD Dışişleri Bakanlığı, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi taşıyan ve “sert iniş” yaptığı belirtilen helikopter kazasıyla ilgili gelişmeleri yakından takip ettiklerini açıkladı.
– AB Komisyonunun kriz yönetimi ve insani yardımlardan sorumlu üyesi Janez Lenarcic de, X hesabından yaptığı açıklamada, İran’ın yardım talebi üzerine helikopter kazası nedeniyle Copernicus Acil Durum Yönetim Hizmeti’nin aktive edildiğini duyurdu.
-Ermenistan Dışişleri Bakanlığı Erivan’ın İran’dan gelen haberler karşısında şok olduğunu belirterek, X’te, “Kurtarma operasyonları devam ederken, İran’ın yakın ve dost komşusu olan Ermenistan, gerekli her türlü desteği sağlamaya hazırdır” paylaşımında bulundu.
–Birleşmiş Milletler (BM), Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, “Genel Sekreter Antonio Guterres, İran Cumhurbaşkanı Reisi’nin helikopterinde yaşanan olaya ilişkin haberleri endişeyle takip ediyor” açıklamasında bulundu.
GÜVENLİK KONSEYİ ACİL TOPLANDI
Arama kurtarma çalışmalarının sürdüğü bölgede yoğun sis ve yağış olduğu bildirilirken, İran Ulusal Güvenlik Konseyi Ali Hamaney’in de katılımıyla acil toplantı kararı aldı.
SABOTAJ ŞÜPHESİ VE ÖLDÜ İDDİASI
3 helikopter arasından Reisi’nin bulunduğu helikopterin kaza geçirmesi, hava şartlarının kötü olduğunun bilinmesine rağmen helikopterin havalanması akıllara sabotaj ihtimalini getirirken, kaza haberinin duyulmasının ardından birkaç saat içerisinde İsrail medyasında İbrahim Reisi’nin hayatını kaybettiğine dair iddialar yayınlandı.
ABD YAPIMI HELİKOPTER
Reisi’yi taşıyan çeşitli helikopterler bulunuyor. Uluslararası yaptırımlar İran’ın parça temin etmesini zorlaştırıyor. Askeri hava filosu da büyük ölçüde 1979 İslam Devrimi’nden öncesine dayanıyor. Reisi’nin dün, ABD yapımı Bell 412 helikopter ile havalandığını gösteren fotoğraflar yayınlandı.
İRAN DİNİ LİDERİ HAMANEY’İN VELİAHTI İBRAHİM REİSİ KİMDİR?
-Sert bir rejim yanlısı olduğu bilinen İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in potansiyel halefi olarak görülüyor.
-1988 yılında İran devrim lideri Humeyni’nin talimatıyla hapisteki rejim muhaliflerinin idam kararını veren komitede yer aldı. O dönem yaklaşık 3 bin kişinin idam edildiği öne sürülüyor.
-Siyasi tutukluların idam edilmesinde ve 2009’daki sosyal çalkantıların bastırılmasında oynadığı rol nedeniyle Kasım 2019’da ABD tarafından yaptırım listesine alındı.
-63 yaşındaki Reisi daha önce İran yargısını yönetiyordu. 2017’de, ılımlı din adamı Hasan Ruhani’ye karşı cumhurbaşkanlığına adaylığını koydu fakat seçimleri kaybetti.
-2021’de yapılan ve İran tarihinin en düşük katılımının yaşandığı seçimlerde oyların yaklaşık yüzde 62’sini alarak cumhurbaşkanı seçildi.
